Cadılar I
Ortacag Avrupasinin onbesinci yüzyil sonunda baslattigi “cadi avi”, yüzbinlerce süpheli insanin engizisyon iskencesi ve yanan odun alevleri arasinda hayatini kaybetmesiyle adeta bir katliam havasi içinde sonuçlandi .. Uzun bir süre insanlar, bunca insani panik halinde üstüne çeken “cadilar”i cezalandirip toplum disina atmaktan, arastirip incelemeye vakit bulamadilar. Kimdi bu cadilar? Dogaüstü güçleri var miydi?
Protestanligin kurucusu Luther, 1522′de cadilar hakkinda þöyle diyordu: “Cadilar seytanin metresleridir. Hayvanlari sütten keserler, firtinalara sebep olurlar. Keçilere binip veya süpürgelerine sarilip etrafta dolasirlar. İnsani sakat birakir, besiginden bebekleri kaçirirlar. Canlari isterse, önüne geleni inek veya öküze çevirirler. Efsunlariyla masum halki ahlaksizliga sürüklerler.” Lutherden önce, Reginald Scotun Ingilterede 1584′de basilan cadilar hakkindaki kitabinda da þunlari okuyoruz: “Eger, köyün içinde ara sira dolasan çengel burunlu, sivri çeneli, gözleri çukura kaçmis, elindeki sopasina dayanarak birseyler mirildanan kambur bir ihtiyar görürseniz, korkun! Burusuk suratli, sarsak yürüyüslü bu yaratik, hayvanlarinizi çarpmaya gelmistir. Ihtiyar cadinin gözünü dikip baktigi, anlasilmaz kelimeler fisildadigi herkes önünden kaçmalidir.” O devirde, açik arazide ates yakip kazan kaynatan garip kiyafetli üç-bes ihtiyar kadini gören, korkusundan kaçacak yer arardi. Bu cadilarin yasadiklari evlere yaklasilmaz, etrafta gezindikleri zaman mutlaka bir felaket olacagina inanilirdi. Kimi zaman iri bir kedi veya keçi sekline bürünüp gezindikleri söylenirdi.
Avrupada “Witch”, “Hexe”, “Sorciere” ismiyle anilan bu cadilar, “Witchcraft”, “Hexerei”, “Sorcellerie” denilen bir çesit büyücülükle ugrasirlardi. Cadilarin etrafta yarattigi korku, onlarin yeteneklerinin ve görünümlerinin abartilarak aktarilmasina neden olmustu. “Gerçekten insani kurbaga sekline soktuklari olmus mudur?” veya “Hepsi de kanca burunlu kambur birer ihtiyar kocakari miydi?”, “Firtinalara bunlar mu sebep oluyordu?” diye soruldugunda, olumlu cevap vermek pek mümkün degildir. Ama, cadilarin kendi aralarinda belirli bir yöntem kullanarak pek çok insanin canini yaktigi da inkâr edilemez. Cadilar hakkinda bilinen en önemli sey, “Sabbath” ayinleridir. Sabbath kelimesi, fanatik Hristiyanlarca Yahudilerin “sebt günü”ne atfen kullanilmis ve dolayisiyla Yahudilerin aslinda birer cadi ve büyücü olduklari ima edilmistir. Aslinda bu yakistirmanin gerçekle bir ilgisi yoktur.
“Sabbath ayini” gece yarisina dogru baslar ve gün isimadan sona ererdi. Yer olarak dörtyol agzi, koruluk, açik kirlar, bazen de terkedilmis kiliseler seçilirdi. Haftanin hangi günü olursa olsun, Cumartesi disinda ayin yapmak mümkündü. Yeniay ve dolunayda yapilan ayinler önem tasirdi. Senenin iki günü büyük ayin için ayrilmisti: 31 Aralik (Allhallows Eve) ve 30 Nisan (Walpurgisnacht). Mevsimlerin baþlangici da ayri olarak kutlanirdi: Kis 2 subatta, Bahar 23 Haziranda, Yaz 1 Agustosta, Sonbahar 21 Aralikta. Ayrica, 3 Mayis ve 1 Kasim günleri de önemli sayilirdi. Ayine katilacak cadi önce hazirligini yapar, “uçmak için gerekli merhemi” vücuduna sivardi. Bu merhemin hazirlanisi hakkinda çesitli iddialar vardir. Hemen her reçetede, “bogularak öldürülmüs bir bebegin kazanda kaynatilmasiyla elde edilen yagli sivi”dan bahsedilmekte. Bazi itiraflardan alinan sonuca göre, önce bir yasini doldurmamis bir insan yavrusunun topuklari kesilerek kani bir kapta toplanir, sonra da cesedi kazanda kaynatilirdı. Kanin içine yabani havuç, bildircin otu, besparmak otu, köpek üzümü ve is karistirilir, sonra bu karisim kazana atilarak yagin içinde eritilirmis. Meydana gelen merhemi de çiplak vücutlarina derileri kizarincaya kadar sivarlardi. Ayrica, uçmak için gerekli diger bir drog (ilaç) da “belladona”dir. Bütün bu otlarin içindeki toksik maddeler deri yoluyla kana karistiginda kalbin atisini, tansiyonu derhal etkileyerek “delirium” (cinnet) hali yaratmaktadir. “Baldiran otu”nun ilavesi ise, kisiyi paralize etmekte (hareketsiz birakmakta) ve halüzinasyona (hayal görmeye) elverisli hale getirmektedir.
Bu karisimi vücutlarina sivadiktan sonra, cadilar aslinda fizik olarak hiçbir yere uçmuyorlardi. Kana kariþan droglarin (ilaçlarin) tesiriyle kendilerinden geçerek kaskati bir halde yataga uzanip kalirlardi. Fakat, isin ilginç tarafi, bu islemi yapan her cadi kendine geldiginde ya süpürgesine binip uçtugunu, ya da seytanin armagani olan bir keçiye, koça veya köpege binerek uçtugunu, diger cadilarla birlikte “Sabbath ayini”ne katildigini söylemekteydi. Üstelik, birbirinden haberi olmaksizin ayine katilan her cadi, genellikle ayni seyleri anlatmisti. Bu durumda, cadilarin ortak bir hayal âleminde belirli bir olayi yasamis olmasi sonucu ortaya çikmaktadir.
